Bezoekers website Morsum Magnificat : 1.225.800
Brussel / Lanaken 31 augustus 2011

Vandaag maakte Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen het onderzoeksrapport "De dienstencheque in Vlaanderen. Tot uw dienst of ten dienste van zorg?" openbaar. Het onderzoek werd uitgevoerd door het HIVA – K.U.Leuven o.l.v. Prof. J. Pacolet en geeft een uitgebreide analyse over de mate waarop dienstencheque-ondernemingen actief zijn in de zorgsector en over het gebruik van het stelsel door de zorgsector zelf. De impactanalyse zal als basis dienen voor een grondig debat over de aanwending van de dienstencheque in de toekomst.

Situering.
Sinds het succesvol invoeren van de dienstencheque is deze vorm van gesubsidieerde dienstverlening in Vlaanderen niet meer weg te denken. De dienstencheques kunnen gebruikt worden voor zowel hulp in de woonplaats van de gebruiker -schoonmaak, wassen en strijken, occasioneel naaiwerk, bereiden van maaltijden- als voor hulp buiten de woonplaats van de gebruiker -boodschappen, begeleid vervoer van personen met beperkte mobiliteit, strijkwerk in een strijkatelier-. De gebruikersbijdrage per cheque is 7,5 euro, na fiscale aftrek nog 5,25 euro. De erkende dienstencheque-onderneming ontvangt per cheque van de federale overheid 21,1 euro om deze diensten te realiseren. De totale kost van het stelsel voor de federale overheid wordt geraamd op 2,2 miljard euro.

Bestrijding zwartwerk.
Via dit aanbod is de combinatie van arbeid en gezin voor velen haalbaarder geworden; wordt er werk gemaakt van het bestrijden van zwart werk en is er zinvolle en kwalitatieve arbeid gecreëerd. In het kader van het realiseren van een voldoende, beschikbaar en toegankelijk aanbod aan hulp – en dienstverlening, werd vastgesteld dat het gebruik van dienstencheques in de welzijnssectoren systematisch toeneemt. Minister Jo Vandeurzen wenst de impact van deze evolutie dan ook te bewaken vanuit het oogpunt kwaliteit van zorg en toegankelijkheid van het aanbod en daarom gaf hij aan het Steunpunt Welzijn Volksgezondheid en Gezin de opdracht een impactanalyse van het stelsel van dienstencheques op de woonzorg voorzieningen uit te voeren.
 
Voornaamste conclusies.
De voornaamste conclusies uit het onderzoeksrapport zijn :
     1. Er is een spectaculaire groei van het stelsel, dat in zijn huidige vorm zeven jaar bestaat, en deze opmars zet zich voort. De dienstencheque tewerkstelling maakt vandaag 2,2 procent uit van de totale tewerkstelling terwijl de totale zorgsector goed is voor 11 procent van de totale tewerkstelling.

     2. Twee op drie van de dienstencheques wordt gebruikt bij commerciële dienstencheque bedrijven. Van in totaal 60 miljoen uren dienstencheques die in 2010 werden gebruikt in Vlaanderen, nemen de commerciële dienstenchequebedrijven ongeveer 2/3de  voor hun rekening. Daar is tot 44 procent bestemd voor personen ouder dan 65 en 8 procent voor hulpbehoevende personen -respectievelijk 18 en 3 miljoen uren-. Via dedienstencheque financiering worden zij een belangrijke speler in de sector van hulp aan ouderen of zelfs hulpbehoevende personen.

     3. De dienstencheque is prominent aanwezig in de gezinszorg en de aanvullende thuiszorg. Om hun aanbod te verruimen hebben immers ook de reguliere aanbieders van gezinszorg en logistieke hulp deze financieringsmogelijkheid aangegrepen omdat het volume aan dienstencheque-uren soms hun traditioneel aanbod van poetshulp overtreft.

     4. Ook in de residentiële ouderenzorg is de dienstencheque, weliswaar beperkt, aanwezig en dan vooral in de serviceflats. Verklaring voor deze lagere inzet is wellicht omdat bij de openbare woonzorgcentra vaker beroep wordt gedaan op PWA-krachten en vooral op GESCO's.

     5. De kostprijs voor de staat van de dienstencheques is hoger dan vooropgesteld n.l. 2,2 miljard i.p.v. 84 miljoen euro wat als volgt kan worden verklaard ; De loonbarema’s gehanteerd voor de dienstencheque werknemers zijn uiteenlopend, en zo ook de opvattingen over competenties. De commerciële dienstencheque bedrijven hanteren een iets lager tarief. De publieke thuiszorgdiensten hanteren dezelfde tarieven als voor de poetshulp, en geen beperking in de anciënniteit. De private thuiszorgdiensten hanteren een vergelijkbaar tarief, maar met een beperking in de anciënniteit. Deze toestand zal op termijn ook kostenverhogend zijn en de levensvatbaarheid van de sector ondermijnen.

     6. Het recente beleid en het maatschappelijke debat hadden de neiging om de dienstencheque niet te oriënteren naar de zorg en er zijn ook een aantal initiatieven genomen of gepland om dit in te perken -bijvoorbeeld verbod in de residentiële ouderenvoorzieningen, uitsluiting van personen  met een handicap voor de geplande sociale dienstencheque-. Desondanks is de groei van de dienstencheques ook in dit zorgsegment gerealiseerd en is deze dermate groot dat het een belangrijke deelgroep wordt die in de toekomst, door de vergrijzing van de bevolking, een nog grotere groep zal worden. Oriëntatie naar zorgsituaties is, volgens het rapport, een prioritaire en legitieme aanwending van overheidsmiddelen en misschien de beste garantie voor de toekomst van de tewerkstelling in deze sector. Kortom de basis voor een grondig debat.

Uitgebreide samenvatting.
De studie werd door Prof. Jozef Pacolet, Frederic De Wispelaere en Annelies De Coninck overgemaakt aan Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. U vindt het onderzoeksrapport met daarin ook een meer uitgebreide samenvatting op www.steunpuntwvg.be.

Bron : Kabinet Jo Vandeurzen
Bewerking : jvds

Artikel n° : 4101
Geplaatst : 16:42 31/08/2011
Redactie Morsum Magnificat ® Professioneel