----- wijziging 12:30 31/10/08 Persbericht van het Itinera Instituut
De grote terugkeer van de overheid: maar welke overheid? De kredietcrisis, met in België een staatsinterventie van meer dan 24 miljard EURO, betekent de grote terugkeer van de overheid. De staat blijkt de ultieme behoeder van vertrouwen in de publieke opinie, de ultieme verzekeraar en de ultieme bankier. Hij wordt geacht markten te reguleren, slachtoffers te beschermen en burgers te kalmeren. Hij is de voornaamste beheerder van de sociale zekerheid en de pensioenen. Hij vertegenwoordigt meer dan de helft van het nationaal inkomen en bijna één arbeidsplaats op drie.
Zijn de Belgische overheden klaar voor hun taak? Het Itinera Institute maakt de diagnose van overheidsprestaties. Die is niet positief. Terwijl België internationaaléén van de grootste en duurste overheden telt, zijn de resultaten tegenvallend. België is een grijze middenmootinzake sociale zekerheid, basisonderwijs of justitie. De efficiëntie van het overheidshandelen is zwak 2008/6 30 10 2008 in vergelijking met andere westerse landen. Deze situatie is onhoudbaar. De overheid moet en kan beter.
Een kwalitatieve sprong voorwaarts is nodig en mogelijk! Om de overheid een echte daadkracht te geven, zoals de burgers het verwachten, moet er in de diepte hervormd worden. Het debat over overheidsprestatie wordt te veel herleid tot stereotypen en slogans. Men beperkt zich tot vaststellingen over kostprijs en omvang, zonder naar de essentie te kijken: de kwaliteit van het overheidsoptreden. Deze kwaliteit is nochtans essentieel, niet alleen in de huidige crisis, maar ook voor de uitdagingen van de vergrijzing en de globalisering te kunnen opvangen.
De Itinera assen voor een nieuwe en betere overheid
1. Meer evaluatie voor meer resultaat Een evenwichtige verbetering van prestaties waarin elke parameter is opgenomen: impact, kwaliteit en effi ciëntie.Objectief evalueren en de burgers informeren over kwaliteit en resultaat. 2. Meer middelen voor meer resultaat Een nieuwe uitgave slechts toelaten indien zij gewaarborgd zijn. Fiscale en budgettaire keuzes stabiel maken. Budgetten verbinden aan resultaten eerder dan aan noden. Een betere boekhouding die de kosten beter weergeeft. 3. Meer autonomie voor meer verantwoordelijkheid Autonomie en verantwoordelijkheid koppelen via contractuele delegatie. De politieke selectie van doelstellingen scheiden van de realisatie in de administratie. 4. Meer bevoegdheden voor meer resultaten Opleiding concentreren op zij die het nodig hebben. Voldoening en motivatie van de ambtenaren bevorderen door taken te koppelen aan overeengekomen en concrete doelstellingen. Het behalen van resultaten valoriseren. Statuten harmoniseren en interne en externe mobiliteit bevorderen. De ontwikkeling van competenties verzekeren via een echte School voor publieke administratie 5. Meer eenvoud door meer coördinatie Structuren van beslissing en organisatie transparanter maken. De instellingen rationaliseren (60 ministers, 6 regeringen, 7 parlementen). Overbodige administratieve hiërarchieën afschaffen, zoals de provincieraden (737 mandatarissen) en het huidige tweekamerstelsel (71 senatoren zonder echte bevoegdheid die elke een miljoen EURO kosten). Databanken verbinden om effectieve informatiestroom te realiseren. Bestuurlijke hiërachieën vervangen door netwerkstructuren.
Een betere overheid verdient zichzelf terug Er is geen alternatief. Gegeven de demografi sche en economische uitdaging, kan België zich gewoon geen status quo veroorloven. Het Itinera Institute biedt een waaier aan concrete voorstellen voor een brede hervorming die alle actoren mobiliseert. Onze aanpak onderscheidt zich van de gefaalde politieke projecten van het verleden, zoals Copernicus. Een betere overheid heeft ook een terugverdieneffect. De demografische generatiewissel in het overheidspersoneel biedt een enorm spaarpotentieel. Een nieuwe, jonge ambtenaar kost gemiddeld 60% minder dan een oudere ambtenaar. In de komende jaren zal tot 40% van de ambtenaren met pensioen gaan. Dit biedt een besparingspotentieel van 12 miljard EURO toe op tien jaar. Het Itinera Institute stelt voor die besparing te fi xeren voor de fi nanciering van de vergrijzing.
